14 na Bagay na Unti-Unting Sumisira sa Confidence Mo By Brain Power 2177

14 na Bagay na Unti-Unting Sumisira sa Confidence Mo

Minsan, hindi naman talaga kulang ang galing mo o ang sipag mo. Pero napapansin mo ba, may mga maliliit na bagay na unti-unting kumakain sa tiwala mo sa sarili? At kapag pinabayaan, dahan-dahan nitong sinisira ang confidence mo hanggang mawalan ka ng gana. Kaya ngayon, pag-uusapan natin ang 20 bagay na madalas hindi natin napapansin pero siya palang tunay na sumisira sa confidence mo.

Number 1

Pag-compare ng sarili sa iba

Kapag tiningnan mo ang social media, parang lahat ng tao nasa rurok ng tagumpay—yung iba may magarang kotse, may magandang trabaho, laging nagta-travel, o kaya’y nasa relasyon na parang perpekto. Kapag nakita mo yun, automatic ang tanong sa isip mo: “Bakit sila andun, tapos ako nandito pa rin?”

Ito yung isa sa pinaka-nakakasira ng confidence. Bakit? Dahil tuwing ikinukumpara mo ang sarili mo sa iba, hindi mo nakikita ang buong kwento nila. Ang nakikita mo lang ay yung best part na pinapakita nila sa publiko. Hindi mo nakikita ang struggles, iyak, o mga gabi na halos sumuko rin sila.

Pero ikaw? Ang nakikita mo sa sarili mo ay yung behind the scenes—lahat ng kahinaan, pagkukulang, at failures. Natural lang na kapag ikinumpara mo yung “best” nila sa “worst” mo, talo ka talaga. Pero ang totoo, hindi patas ang laban na yun.

Isipin mo na lang: kung ikaw ay isang puno na nag-uumpisang lumago, tapos ikinukumpara mo ang sarili mo sa puno na sampung taon nang nakatanim, hindi ka talaga makakahanap ng peace. Ang bawat isa may sariling timeline at sariling season ng pamumunga.

Kaya kapag lagi mong iniisip na “mas magaling sila, mas mabilis sila, mas successful sila,” unti-unti nitong binabawasan ang tiwala mo sa sarili. Hindi dahil kulang ka, kundi dahil mali ang sukatan na ginagamit mo.

Ang mas magandang gawin: ikumpara mo ang sarili mo hindi sa iba, kundi sa dati mong sarili. Tingnan mo kung saan ka nagsimula, at kung nasaan ka ngayon. Doon mo makikita ang tunay na growth, at doon magsisimulang lumakas ang confidence mo.

Number 2

Overthinking

Isipin mo ito: bago ka gumawa ng isang bagay, halimbawa simpleng pagsasalita sa harap ng tao, nagpa-practice ka na ng mga senaryo sa utak mo. "Paano kung mali ang masabi ko? Paano kung pagtawanan nila ako? Paano kung hindi nila magustuhan ang ginagawa ko?" Sa sobrang dami ng "paano kung," nauubos na ang lakas at tapang mo bago ka pa magsimula.

Ang problema sa overthinking, hindi lang siya simpleng pag-iisip—parang pinaparalisa ka niya. Imbes na makatulong sa’yo ang utak mo para makahanap ng solusyon, nauuwi ito sa pag-iimbento ng problema na wala pa naman talaga. Kaya kahit may kakayahan ka, hindi mo nagagawa kasi natatalo ka na ng sarili mong isip.

Relatable ito lalo na sa mga sitwasyon tulad ng:

Hindi ka makapagpadala ng application kasi iniisip mo agad na rejected ka.

Hindi ka makausap ng crush kasi iniisip mo na baka basted ka.

Hindi ka mag-share ng idea kasi feeling mo baka sabihing tanga.

Sa dulo, wala namang nangyari kundi pinigilan mo lang ang sarili mong kumilos. At kapag paulit-ulit mong ginagawa ito, bumababa talaga ang confidence mo. Kasi iniisip mo, "oo nga, baka nga hindi ko kaya," kahit wala ka pang totoong sinubukan.

Ang nakakatakot sa overthinking ay parang silent thief—unti-unti nitong ninanakaw ang self-belief mo. Ang simpleng pagkakamali, nagmumukhang malaking failure. Ang simpleng comment ng iba, iniisip mong insulto agad. At ang simpleng risk, parang end of the world.

Kung gusto mong iwasan ang bitag ng overthinking, kailangan mong tandaan: hindi lahat ng iniisip mo ay totoo. Hindi lahat ng senaryo sa utak mo ay mangyayari. At kung sakaling magkamali ka man, hindi ibig sabihin nun ay talo ka na agad. Kasi ang tunay na confident na tao, hindi yung never nagkamali—kundi yung marunong magpatuloy kahit may mali.

Number 3

Negative self-talk

Alam mo yung boses sa loob ng ulo mo na parang laging may commentary?

Minsan supportive siya, pero madalas, siya pa mismo ang pinakamalupit na kritiko mo. Ito yung tinatawag na negative self-talk—yung mga salitang ikaw mismo ang nagsasabi laban sa sarili mo.

Halimbawa:

Nagkamali ka lang ng konti sa trabaho o recitation, bigla mong iniisip: “Ang bobo ko talaga.”

Hindi ka na-notice ng crush mo: “Wala naman kasing kwenta yung itsura ko.”

Hindi ka natanggap sa interview: “Siguro hanggang dito na lang ako.”

Ang problema, paulit-ulit mo ‘yang naririnig sa loob ng utak mo hanggang maniwala ka na. Para siyang broken record na walang tigil, at dahil sa kanya, bumabagsak ang confidence mo kahit wala namang ibang taong nanghuhusga.

Isipin mo ganito:

Kung araw-araw may kasama ka na lagi kang sinasabihan ng “hindi mo kaya,” “hindi ka magaling,” o “hindi ka sapat,” siguradong maapektuhan ka, ‘di ba? Pero ang mas malala—ikaw mismo yung taong yun sa sarili mo.

At ito ang nakakaubos ng confidence.

Kasi kahit may maganda kang nagawa, binabalewala mo. Kahit may achievement ka, sasabihin mong “swerte lang.” Kahit may tao na humahanga sa’yo, hindi mo matanggap kasi sa loob-loob mo, naniniwala kang hindi ka worth it.

Pero eto ang reality check:

Yung boses na yan, hindi katotohanan. Hindi siya basehan ng kung sino ka talaga. Madalas, galing lang yan sa mga past experiences mo—mga rejection, mga pangungutya ng ibang tao, o mga pagkakamaling hindi mo matanggap.

Kung hahayaan mong maghari ang negative self-talk, para kang nakikipaglaro ng basketball na ikaw din ang sariling bantay. Paano ka makaka-shoot kung ikaw mismo ang humaharang sa sarili mong tira?

Kaya mahalaga na matutunan mong palitan ang narrative.

Kapag may pumapasok na thought na, “Hindi ko kaya ito,” subukan mong sagutin ng, “Pero may mga bagay na kinaya ko noon na akala ko imposible. Bakit hindi ko kaya ngayon?”

Kung sasabihin mong, “Hindi ako maganda o gwapo,” palitan ng, “Hindi man ako perpekto, pero may mga taong naa-appreciate ako sa kung sino ako.”

Hindi ibig sabihin na magiging positive thinker ka 24/7. Normal ang self-doubt. Pero kapag natuto kang bantayan at baguhin ang inner dialogue mo, mas matibay ang confidence mo dahil hindi mo na kaaway ang sarili mo—kaibigan mo na siya.

Number 4

Unrealistic standards

Alam mo yung pakiramdam na kahit anong gawin mo, parang hindi pa rin sapat? Yung tipong kahit nakamit mo na ang isang bagay, imbes na matuwa ka, ang iniisip mo agad ay, “Dapat mas maganda pa… dapat mas mataas pa…”

Yan ang epekto ng unrealistic standards—yung sobrang taas ng pamantayan na sinet mo para sa sarili mo, hanggang sa hindi na siya nagiging motivation, kundi bigat na dala-dala mo araw-araw.

Halimbawa, sa trabaho: kahit mahusay na yung report mo, naiisip mo pa rin na kulang kasi hindi perfect. O kaya sa katawan: kahit nagbawas ka na ng timbang, parang hindi pa rin enough kasi hindi mo pa rin kamukha yung nakikita mong model sa Instagram.

Ang masakit dito, kahit gaano kalaki ang progreso mo, hindi mo siya nakikita. Para kang tumatakbo sa karera na walang finish line—mapapagod ka lang, pero hindi mo mararamdaman na nanalo ka.

Ang problema sa unrealistic standards ay hindi lang pagod ang dala nito. Unti-unti nitong binubura ang confidence mo. Kasi imbes na makita mo ang sarili mo bilang “kaya ko pala”, ang nakikita mo ay “kulang pa rin ako.”

Kapag nasanay ka sa ganitong mindset, parang automatic na ikaw mismo ang bumabawas sa value ng sarili mong achievements.

Kaya ang tanong: kailan mo huling ni-celebrate ang small wins mo? Yung simpleng natapos mo ang isang project kahit puyat ka? O nakatulong ka sa isang tao kahit busy ka?

Minsan kasi, masyado tayong nakatingin sa “malaking trophy,” hanggang sa hindi na natin nakikita yung maliliit na medalya na pinaghirapan din natin along the way.

Ang totoo, hindi masama ang magkaroon ng mataas na standards. Pero dapat realistic ang standars mo—yung abot sa effort mo, at sapat para magtulak sa’yo, hindi para pabigatin ka. Kasi ang totoong confidence, hindi yan galing sa pagiging perfect, kundi sa pagkilala na “nag-improve ako, at may value ang ginawa ko.”

Number 5

Social media pressure

Alam mo ba kung bakit ang daming tao ang nawawalan ng confidence dahil sa social media? Kasi sa tuwing mag-o-open ka ng Facebook, Instagram, o TikTok, parang ang dami mong nakikitang “perfect” na buhay. Yung mga kaibigan mo, may bagong kotse. Yung iba, nagta-travel kung saan-saan. Yung kaklase mong dati, may magandang negosyo na. Samantalang ikaw, nandiyan ka lang, nag-i-scroll at napapaisip: “Ano ba’ng nagagawa ko sa buhay ko? Naiiwan na ata ako.”

Pero ang hindi mo nakikita, curated lang ‘yan. Pinipili lang ng mga tao ang ipapakita nila online—highlights lang ng buhay nila. Hindi nila pinopost kung gaano sila ka-stress sa trabaho, kung ilang beses silang nag-away ng partner nila, o kung ilang gabi silang walang tulog dahil sa problema. Kaya kung ibabase mo ang halaga mo sa sarili sa nakikita mo sa feed mo, talo ka na agad.

Isipin mo na lang: kung ikukumpara mo ang behind the scenes ng buhay mo sa edited highlight reel ng iba, laging kulang ang tingin mo sa sarili mo. Kaya maraming natatamaan ng anxiety, self-doubt, at insecurity dahil sa social media.

At eto pa ang mas tricky—minsan hindi mo namamalayan, kahit sarili mong post, naaapektuhan ka rin. Kapag nag-upload ka ng picture, tapos konti lang ang likes, bigla mong naiisip: “Hindi ba ako maganda dito? Wala na bang nakakapansin sa’kin?” Unti-unting nagiging basehan ng confidence mo ang dami ng engagement, imbes na yung totoong value mo bilang tao.

Kaya kung gusto mong protektahan ang confidence mo, kailangan mong tandaan na social media ay hindi buong realidad. Parang pelikula lang yan—may filter, may editing, may take two. Hindi ibig sabihin na dahil mas maraming likes o mas maganda ang feed ng iba, mas mababa na ang halaga mo. Ang worth mo, hindi nasusukat sa algorithm o sa hearts na natatanggap mo.

Number 6

Lack of self-care

Kapag pinapabayaan mo ang sarili mo, hindi lang katawan mo ang naaapektuhan—pati confidence mo, unti-unting nawawala.

Isipin mo na lang: kulang ka sa tulog, puyat ka gabi-gabi, hindi ka na rin nag-eehersisyo, tapos kahit pagkain, kung ano na lang ang maisalang mo. Sa una, parang normal lang. Pero kapag naipon ‘yan, ramdam mo na parang lagi kang pagod, laging mabigat ang pakiramdam, at parang wala kang gana sa kahit anong bagay.

Ang problema, kapag physically drained ka, apektado pati pananaw mo sa sarili. Kapag humarap ka sa salamin, hindi ka na masaya sa nakikita mo. Kapag may kailangan kang tapusin, nawawalan ka ng energy at focus. At dahil dito, nagsisimulang pumasok yung self-doubt—“Kaya ko pa ba?” o “Bakit parang lagi na lang akong kulelat?”

Kung tutuusin, simple lang naman ang sagot: alagaan mo muna ang sarili mo. Kasi paano ka magkakaroon ng tiwala sa sarili kung hindi mo nga kayang ibigay yung basic na pangangalaga na kailangan mo?

Subukan mong ayusin ang tulog mo, kumain ng tama, at bigyan ang sarili ng konting oras para magpahinga o gawin ang mga bagay na nakakapagpasaya sa’yo. Mapapansin mo, habang nagiging mas maayos ang katawan mo, sumasabay din ang isip mo. Mas alerto ka, mas kalmado ka, at mas handa kang humarap sa mga hamon.

Tandaan mo: self-care is not selfish. Hindi ito luho, kundi investment. Kasi kapag maayos ang sarili mo, mas buo ang loob mo. At doon nagsisimulang bumalik ang tunay na confidence.

Number 7

People-pleasing

Alam mo ba yung pakiramdam na kahit pagod ka na, pero kapag may nag-request na kaibigan, kamag-anak, o katrabaho, agad kang “oo” nang “oo”? Kahit hindi mo na kaya, kahit wala na sa plano mo, kahit mali sa pakiramdam mo—pipilitin mo pa rin gawin para lang hindi sila ma-disappoint.

Sa una, parang mabuti at mabait kang tao. Parang nakakagaan ng loob kasi nakakatulong ka, at naiisip mo na mas magiging close ka sa kanila. Pero kung tutuusin, sa likod ng lahat ng “pagpapakabait,” may kapalit ito: unti-unting nawawala ang tiwala mo sa sarili.

Bakit?

Kasi kapag palagi mong inuuna ang kagustuhan ng iba kaysa sa sarili mo, unti-unting lumalabo kung ano ba talaga ang gusto mo. Para kang nawawala ng sariling identity—dahil sa totoo lang, lagi mong ini-adjust ang sarili mo base sa approval nila. At kapag dumating ang oras na hindi ka nila napansin, o hindi ka nila pinasalamatan, bigla kang magdududa: “May halaga ba ako?”

Ang masakit pa, kahit anong gawin mo, hindi ka naman talaga makakapagpasaya ng lahat. Lagi at laging may taong hindi satisfied. At sa bawat rejection o criticism, mas bumabagsak ang confidence mo, kasi nasanay ka nang i-base ang worth mo sa feedback nila.

Ang people-pleasing ay parang lason na matamis sa umpisa. Oo, nakakakuha ka ng pansamantalang acceptance, pero habang tumatagal, nauubos ang sarili mong lakas at respeto sa sarili. Kasi hindi mo na natututunan magsabi ng “hindi.” At tandaan: ang isang tao na hindi marunong magtakda ng boundary, ay laging nauuwi sa pagka-burnout at mababang self-esteem.

Kung gusto mong ibalik ang confidence mo, kailangan mong unti-unting matutong magsabi ng “hindi” nang walang guilt. Dahil ang tunay na respeto ay hindi nakukuha sa pagbibigay lahat, kundi sa pagkakaroon ng paninindigan sa sarili mong halaga.

Number 8

Too much criticism from family or peers

Alam mo ba kung bakit sobrang bigat ng epekto ng criticism kapag galing ito sa pamilya o malalapit mong kaibigan? Kasi sila yung mga taong inaasahan mong magbibigay ng suporta at pagmamahal. Kaya kapag kabaligtaran ang natanggap mo—puro puna, puro mali ang nakikita—parang nawawala yung safe space mo.

Halimbawa, may ginawa kang project, tapos imbes na sabihing “ang galing mo” o “buti ginawa mo ‘yan,” ang maririnig mo ay “bakit ganyan lang?” o “mas maganda sana kung ganito.” Kahit may effort ka, hindi mo maramdaman na sapat ka. Unti-unti, yung boses nila nagiging boses din sa utak mo.

At mas masakit kapag paulit-ulit. Kasi kahit anong galing mo, kahit may maabot ka, lagi mong naiisip: “Hindi pa rin ito enough.” Yung kumpiyansa mo, dahan-dahan nauupos. Parang apoy na unti-unting pinapatay ng tubig ng mga salitang nakakasakit.

Kung iisipin mo, hindi lahat ng criticism masama—may constructive na nakakatulong sa paglago. Pero yung sobrang dami at sobrang bigat ng negative criticism, lalo na kung walang kasamang pagmamahal o guidance, yun ang nakakawasak. Nakakaramdam ka na parang wala kang halaga kahit meron naman.

Relatable ito sa maraming tao—yung tipong, bata ka pa lang, lagi kang ikino-compare sa kapatid mo o pinsan mo:

“Bakit hindi ka katulad niya, honor student?”

“Ang tamad mo, sana ganyan ka din…”

At dala mo yun hanggang pagtanda. Kaya kahit nasa trabaho ka na o may sariling pamilya, minsan dala mo pa rin yung takot na baka hindi ka magaling.

Ang epekto? Nawawala yung tapang mong mag-take ng risk. Nawawala yung tiwala mong kaya mo. Kasi sa likod ng isip mo, may boses na nagsasabing, “Hindi sapat.”

Pero eto ang totoo: ang sobra-sobrang criticism ay hindi sumasalamin sa totoong halaga mo. Minsan, ito ay repleksyon lang ng frustration o standard ng ibang tao—hindi ibig sabihin na wala kang kwenta.

Number 9

Financial struggles

Kapag usapang confidence, hindi lang ‘yan tungkol sa itsura o galing—madalas, pera rin ang sumisira dito. Aminin mo, ilang beses mo nang naramdaman yung kaba kapag may bayarin na paparating, pero wala kang sapat na ipon o kinikita para sagutin lahat? Yung tipong kailangan mong magdesisyon kung pagkain ba o kuryente ang uunahin.

Sa ganitong sitwasyon, natural na bumababa ang confidence mo. Kasi ang pera, hindi lang simpleng papel o numero sa bank account—symbol ito ng security at stability. Kapag kulang ka, parang nawawala yung control mo sa buhay.

Halimbawa: may lakad kayo ng barkada, pero hindi ka makasama dahil wala kang budget. Imbes na sabihin mo ng diretso, gagawa ka ng palusot. At habang paulit-ulit itong nangyayari, unti-unti mong nararamdaman na “nahuhuli” ka sa buhay kumpara sa kanila.

Dagdag pa, sa workplace, kung nakakaranas ka ng financial stress, apektado rin ang performance mo. Hirap kang mag-focus dahil utak mo abala sa tanong na “paano na bukas?” At kapag hindi ka makapag-deliver ng maayos, lalo kang nagkakaroon ng self-doubt.

Ang masakit pa, minsan hindi lang sarili mong pangangailangan ang iniisip mo. May pamilya kang umaasa, may anak na kailangang pakainin, may magulang na kailangan ng gamot. Kapag hindi mo naibigay agad, kahit pa nagsusumikap ka, pumapasok yung guilt—at doon pa lalo bumabagsak ang confidence mo.

Pero eto ang totoo: financial struggles are common. Hindi lang ikaw ang nakakaranas. At hindi rin ibig sabihin nito na wala kang kakayahan o hindi ka successful. Ang pera ay pwedeng mawala, pero ang skills, effort, at pagkatao mo—yun ang tunay na asset na makakatulong sa’yo para makabangon.

Kaya ang sikreto? Huwag mong hayaang ma-define ng wallet mo ang halaga mo. Oo, mahalaga ang pera, pero mas mahalaga na hindi ito maging sukatan ng self-worth mo. Tandaan: may mga tao ngang maraming pera pero bagsak ang confidence dahil wala silang tunay na direksyon sa buhay.

Number 10

Ignoring your values

Alam mo ba kung bakit minsan kahit successful ka sa mata ng iba, parang may kulang pa rin sa’yo? Isa sa pinakamalaking dahilan niyan ay kapag hindi mo na sinusunod ang sarili mong values o prinsipyo.

Halimbawa, ikaw ay taong naniniwala sa pagiging tapat. Pero dahil sa pressure ng trabaho o barkada, minsan napipilitan kang magsinungaling para makalusot. Oo, nakaraos ka sa sitwasyon, pero pagkatapos nun, may bumubulong sa isip mo: “Hindi ako naging totoo sa sarili ko.” Unti-unti, nababawasan ang respeto mo sa sarili. At kapag wala ka nang respeto sa sarili mo, paano ka pa magkakaroon ng confidence sa harap ng ibang tao?

Kapag lagi mong tinitiwalag ang values mo nagkakaroon ng disconnect sa pagitan ng ginagawa mo at kung sino ka talaga. Parang naglalakad ka araw-araw na may dalang maskara. Oo, baka mukhang okay ka sa labas, pero sa loob, kinukwestyon mo na kung sino ka talaga.

At ang mas malala? Kapag paulit-ulit mo nang ginagawa ito, mawawala ang sense of identity mo. Kasi hindi mo na alam kung ano ba talaga ang mahalaga sa’yo. Ang ending: kahit gaano karami ang achievements mo, hindi ito nagbibigay ng totoong confidence, kasi alam mong hindi ka tumayo sa paniniwala mo.

Relatable ‘to lalo na sa panahon ngayon. Maraming tao ang nahuhulog sa trap na “basta makisabay sa iba” kahit taliwas na sa values nila. Para lang hindi ma-judge, para lang tanggapin ng grupo. Pero tandaan mo: kung ikokompromiso mo ang sarili mong prinsipyo para lang magustuhan ka ng iba, laging mababawasan ang confidence mo.

Kaya kung gusto mong bumalik ang tiwala mo sa sarili, simulan mo sa tanong na ito:

“Ano ba talaga ang mahalaga sa akin, at sumusunod ba ako dito?”

Kapag natutunan mong ipaglaban ang values mo kahit mahirap, kahit may konting risk na mawalan ka ng tao sa paligid mo, mas lalakas ang loob mo. Kasi alam mong kahit anong mangyari, nanindigan ka sa kung sino ka talaga. At yun ang tunay na source ng confidence.

Number 11

Laging nakikinig sa tsismis o opinyon ng iba

Isa ito sa pinaka-malupit na sumisira ng confidence mo—dahil kapag sobrang pinapahalagahan mo kung ano ang sinasabi ng iba tungkol sa’yo, parang binibigay mo sa kanila ang remote control ng buhay mo.

Isipin mo ito: may isang tao na halos wala namang alam sa totoong pinagdaanan mo, tapos bigla na lang siyang may komento. “Ay, ang yabang niya.” “Ay, hindi naman siya magaling.” “Ay, hindi bagay sa kanya.” At ikaw? Uuwi ka, iisipin mo yun buong gabi, hanggang sa magduda ka kung totoo nga ba yung sinasabi nila.

Ang masama pa, kadalasan, yung mga taong mahilig mag-comment o mag-tsismis ay hindi naman mas magaling kaysa sa’yo. Madalas, sila yung hindi rin masaya sa buhay nila kaya naghahanap ng butas sa iba. Pero kung wala kang matibay na self-confidence, madali kang maniniwala at maaapektuhan.

Para kang nagtatanim ng halaman tapos imbes na dilig at araw ang binibigay mo, puro lason mula sa mga opinyon ng iba ang pinapapasok mo. Natural, malalanta yung confidence mo.

Kaya ang tanong: kanino ka ba dapat makinig? Sa tsismosa sa kanto? Sa taong nanonood lang pero wala namang ambag? O sa sarili mong boses na nakakaalam ng lahat ng effort, pawis, at hirap na nilagay mo para makarating kung nasaan ka?

Kung lagi kang nakikinig sa tsismis at opinyon ng iba, para kang manlalayag na hinahayaan ang kahit anong ihip ng hangin. Pero kung kaya mong piliin kung sino lang ang dapat pakinggan doon ka magiging mas malakas, mas matatag, at mas buo ang kumpiyansa mo.

Number 12

Kawalan ng purpose o direction sa buhay

Isipin mo ganito: naglalakad ka sa isang kalsada, pero wala kang destinasyon. Oo, gumagalaw ka, pero saan ka ba papunta? Nakakapagod, nakaka-drain, at sa huli, mararamdaman mo na parang paikot-ikot ka lang. Ganito rin ang buhay kapag wala kang malinaw na purpose o direksyon.

Kapag hindi mo alam kung ano ang goal mo, kadalasan nauuwi ka sa tanong na: “Ano bang silbi ng lahat ng ginagawa ko?” At dito nagsisimulang mabasag ang confidence mo. Kasi bawat hakbang, hindi mo alam kung tama ba o mali, kung papalapit ka ba sa dapat mong puntahan o mas lalo ka lang naliligaw.

Minsan, dahil wala kang malinaw na direksyon, napapansin mong mas mabilis ka ring maapektuhan ng opinyon ng iba. Kapag may nagsabi ng “hindi mo kaya,” naniniwala ka agad kasi wala kang matibay na dahilan para ipaglaban ang sarili mo. Kapag may nagtagumpay sa paligid mo, ramdam mong naiiwan ka, kasi hindi mo rin alam kung anong tagumpay ba ang gusto mong abutin para sa sarili mo.

At alam mo ang mas masakit? Kahit magaling ka, kahit talented ka, parang hindi sapat. Dahil hindi malinaw kung saan mo gagamitin yung galing na ‘yon. Kaya kahit anong effort, parang hindi mo ma-feel ang fulfillment.

Pero ang totoo, hindi mo naman kailangan agad ng grand purpose. Hindi kailangang malaki o engrande. Pwedeng magsimula sa maliit: kagustuhan mong maayos ang buhay ng pamilya mo, o simpleng desire na maging better ka kaysa kahapon. Kahit ganoon kaliit, nagiging gabay na siya para maramdaman mong may saysay ang bawat araw.

Kaya ang kawalan ng purpose o direction—hindi lang simpleng pagiging lost. Isa itong malalim na dahilan kung bakit bumabagsak ang confidence mo. Kasi paano ka nga naman tatayo ng matatag, kung hindi mo alam kung saan ka lulugar?

Number 13

Pag-iwas sa challenges

Isa sa pinakamalaking dahilan kung bakit bumabagsak ang confidence mo ay yung palagi mong iniiwasan ang mga challenges sa buhay.

Isipin mo ganito: may pagkakataon kang magsalita sa harap ng tao, pero natakot ka, kaya umatras ka. May pagkakataon kang subukan ang bagong trabaho, pero inisip mong baka mag-fail ka, kaya hindi mo na lang sinubukan. O baka naman may oportunidad kang magtayo ng maliit na negosyo, pero pinangunahan ka ng duda, kaya hindi mo na lang tinuloy.

Sa bawat pagkakataong iniiwasan mo ang challenges, para kang sinasanay ang sarili mo na “hindi ko kaya”. Ang problema, habang paulit-ulit mo itong ginagawa, lumiliit at lumiliit ang tiwala mo sa sarili.

Ang confidence kasi ay parang muscle. Hindi siya tumitibay kung hindi mo ginagamit. Kung lagi mong iniiwasan ang mahirap at lagi ka lang nasa comfort zone mo, walang pagkakataon na lumakas ang “confidence muscle” mo.

Kaya pansinin mo, yung mga taong palaban sa challenges—kahit nagkakamali sila—mas nagiging matatag. Hindi dahil hindi sila natatakot, kundi dahil hinaharap nila yung takot nila. At sa bawat hakbang, natututo sila at dumadagdag sa tiwala sa sarili.

Ang masakit dito, habang mas pinipili mong umiwas, mas lumalaki yung takot mo. Kasi imbes na harapin at patunayan sa sarili mong kaya mo, pinapatunayan mo lang na tama yung duda mo.

Kaya kung gusto mong buuin ang confidence mo, huwag mong hayaang palaging takasan ang challenges. Hindi mo kailangang maging perfect, hindi mo kailangang laging manalo. Ang importante, sumubok ka. Kasi sa bawat pagsubok, may nadadagdag na tiwala sa sarili—at yun ang hindi mo makukuha kung puro iwas ka lang.

Number 14

Pagpapabaya sa itsura o hygiene

Alam mo, totoo ito—kapag pinapabayaan mo ang itsura at hygiene mo, sobrang laki ng epekto nito sa confidence mo. Hindi dahil importante ang pagiging “pogi” o “maganda” lang, kundi dahil ang paraan ng pag-aalaga mo sa sarili mo ay sumasalamin sa tingin mo sa sarili mo.

Isipin mo: kapag gumising ka sa umaga, nag-toothbrush ka, naligo, nag-ayos ng buhok, o kahit nagsuot man lang ng malinis na damit, ibang level ng energy ang dala mo buong araw. Parang sinasabi ng katawan mo sa sarili mo: “Handa ako, kaya ko ‘to.” Pero kapag pinabayaan mo kahit hindi pa nagsasalita ang ibang tao, ikaw mismo ang unang nakakaramdam ng hiya.

Dumating ka na ba sa punto na bigla kang tinawag ng barkada para lumabas, tapos hindi ka ready? Wala kang ayos, sabog ang buhok, o hindi ka nakapaglinis ng katawan? Ang una mong naiisip: “Ay, baka mapansin nila na ang dugyot ko.” At guess what—kahit hindi naman napapansin ng iba, iniisip mo na agad, kaya ang ending, ikaw mismo ang nawawalan ng kumpiyansa.

Minsan pa nga, simpleng bagay lang: bagong gupit, malinis na sapatos, o amoy-pabango—nakakabigay agad ng dagdag confidence. Kasi hindi lang physical ang epekto ng hygiene at itsura, kundi mental at emotional din.

At huwag nating isipin na para lang ito sa iba—ginagawa mo ito para sa sarili mo. Kasi kapag pinapahalagahan mo ang sarili mo sa simpleng bagay na pag-aalaga ng katawan, unti-unti ring nabubuo yung paniniwala mo na karapat-dapat ka sa respeto at tiwala.

Kaya kung gusto mong i-boost ang confidence mo, magsimula sa simpleng hakbang: ayusin mo ang sarili mo, kahit hindi mahal ang damit, basta malinis. Kahit hindi branded ang sapatos, basta maayos. Dahil sa huli, hindi mo kailangang maging perpekto—kailangan mo lang iparamdam sa sarili mo na mahalaga ka.