11 Prinsipyo Para sa Buhay na Walang Hassle, Puno ng Saya at Tagumpay By Brain Power 2177

11 Prinsipyo Para sa Buhay na Walang Hassle, Puno ng Saya at Tagumpay

Bakit parang laging may kulang sa buhay mo, kahit anong kayod ang gawin mo? Bakit may mga taong simple lang mamuhay pero kitang-kita mong masaya, habang ikaw, pagod na pagod pero parang walang saysay?

Hindi pera ang sagot. Hindi rin kasikatan, diploma, o maraming likes sa social media.

Ang sagot? Nasa mga prinsipyo mong isinasabuhay araw-araw.

Sa artikulo na ito, tatalakayin natin ang 11 pinakamakapangyarihang prinsipyo na magpapabago sa takbo ng buhay mo—hindi lang para magtagumpay ka, kundi para tunay kang sumaya.

Handa ka na bang magsimulang muli, pero sa tamang direksyon?

Number 1

Maging Totoo sa Iyong Sarili

“Mas masakit ang mabuhay sa kasinungalingan kaysa sa rejection ng totoo mong pagkatao.”

Alam mo ba kung bakit maraming tao ang laging pagod, kahit wala namang gaanong ginagawa? Bakit may mga taong tila walang kapayapaan kahit ang ganda ng trabaho, ang daming followers, at punong-puno ng likes ang bawat post?

Simple lang: hindi sila totoo sa sarili nila.

Maraming tao ang araw-araw nagsusuot ng “maskara.” Iba ang ipinapakita sa pamilya, iba sa kaibigan, iba sa social media. Yung iba, ginagaya ang estilo ng iba para lang “belong.” Yung iba, pipilitin ang sarili nilang maging outgoing, kahit deep inside gusto lang nila ng tahimik na espasyo. Yung iba, pinipili ang kurso, trabaho, o relasyon dahil ito ang gusto ng magulang, o dahil ito ang tingin nilang "in" sa lipunan.

Pero habang pinipilit mong maging ibang tao, unti-unti mong pinapatay ang sarili mong pagkatao.

Kapag hindi ka totoo sa sarili mo:

Nawawala ang sigla mo kahit gaano ka pa “productive.”

Napapagod kang ipakita ang hindi naman ikaw.

Hindi mo nararamdaman ang tunay na koneksyon sa ibang tao, dahil ang iniibig nila ay ang "maskara" mo, hindi ikaw mismo.

At ang masakit, dumarating ang panahon na hindi mo na kilala ang sarili mo.

"Sino na ba talaga ako?" — ito ang tanong na tinatakasan ng maraming tao habang patuloy silang nagpe-perform sa entablado ng expectations ng iba.

Pero kapag naging totoo ka sa sarili mo—kahit hindi ito perpekto, kahit may mga tao kang hindi mapasaya, kahit minsan ikaw lang ang nakaintindi—doon ka nagsisimulang huminga nang maluwag.

Bakit?

Dahil hindi mo na kailangang magpanggap.

Dahil yung mga taong natitira sa buhay mo, sila yung tunay na nakaka-appreciate sa'yo.

Dahil gumigising ka araw-araw na hindi iniisip kung anong role ang kailangang gampanan, kundi kung paano ka pa mas magiging mas mabuting bersyon ng sarili mong totoo.

Ang pagiging totoo ay hindi excuse para maging bastos o pabaya. Hindi ito "ganito ako, tanggapin mo na lang." Hindi gano’n.

Ang pagiging totoo ay ang pagtanggap sa sarili mong kahinaan, pangarap, at pagkatao—habang patuloy mong pinagbubuti ang sarili mo nang hindi kinakailangang itakwil ang tunay mong puso.

Maging totoo sa sarili mo—dahil sa bandang huli, ikaw at ang katahimikan mo lang ang magkasama. At kung hindi ka totoo sa sarili mo, kahit tahimik ang paligid, maingay pa rin ang kalooban mo.

Number 2

Magkaroon ng Layunin sa Buhay (Purpose)

Ang layunin sa buhay ay parang pusong nagbibigay ng tibok sa ating pagkatao. Kapag alam mo kung bakit ka nabubuhay, mas nagkakaroon ng kulay ang bawat araw, kahit gaano pa ito ka-paulit-ulit o ka-hirap. Hindi mo na basta bumabangon lang para pumasok, magtrabaho, o kumain—bumabangon ka dahil alam mong may saysay ang bawat galaw mo. Ang layunin ay parang ilaw sa gitna ng dilim. Kapag nakikita mo ito, kahit gaano kadilim ang paligid, alam mong may patutunguhan ka.

Kapag may layunin ka, kahit mapagod ka, hindi ka agad susuko. Kasi alam mong may dahilan kung bakit ka pinapawisan, kung bakit ka nagsasakripisyo, kung bakit mo nilalabanan ang takot at pagdududa sa sarili. Ang taong walang layunin, madaling mawala sa landas. Madaling magtanong ng “Para saan pa?” tuwing may problema. Pero ang taong malinaw ang direksyon, kahit madapa, tatawa lang, tatayo, at magpapatuloy. Hindi siya naglalakad nang walang patutunguhan. Alam niya kung saan siya papunta, at alam niya kung bakit niya gustong makarating doon.

Ang layunin din ang nagbibigay sa atin ng kumpiyansa. Kapag alam mong may kabuluhan ang ginagawa mo, hindi mo na masyadong iniinda ang opinyon ng iba. Hindi ka natitinag sa mga tanong na “Sigurado ka ba diyan?” o sa mga pangungutya ng mga hindi nakakaintindi sa'yong pinaninindigan. Kasi para sa’yo, hindi mo na kailangang ipaliwanag nang paulit-ulit. Alam mo sa sarili mo kung bakit mo ito ginagawa. May inner fire ka na kahit sino pa ang humangin, hindi basta namamatay.

At ang totoo, kapag may layunin ka, mas nagiging masaya ka sa simple lang. Hindi mo na kailangang ikumpara ang sarili mo sa iba. Kasi hindi mo pinipilit ang sarili mong sumunod sa landas ng ibang tao. Iba ang gusto nila, iba ang gusto mo. Iba ang tinatahak nila, iba ang direksyon mo. At ayos lang 'yon. Kasi alam mong may sariling ritmo ang buhay mo. At habang nilalakaran mo 'yon, mas nararamdaman mong buo ka—hindi lang dahil may nararating ka, kundi dahil may kahulugan ang bawat hakbang mo.

Ang layunin ay hindi lang basta inspirasyon—ito ang batayan ng bawat desisyon. Kapag alam mo kung para saan ka, mas madali mong masabi kung ano ang para sa’yo at ano ang hindi. Hindi ka na basta sumasabay sa uso, hindi ka na basta natatangay ng damdamin. May pinanghahawakan kang mas malalim—at doon nagsisimula ang tunay na direksyon.

Kapag malinaw ang layunin mo, kahit hindi pa perpekto ang lahat sa paligid mo, may kapayapaan ka sa loob. Kasi alam mong kahit maliit ang hakbang mo ngayon, patungo ka pa rin sa buhay na may saysay.

Number 3

Piliin ang Tamang Kapaligiran

Ang kapaligiran ang tahimik pero makapangyarihang puwersa na humuhubog sa ating pag-iisip, pananaw, at kinabukasan. Kahit gaano ka katalino, kahit gaano ka kasipag, kung ang mundo na ginagalawan mo ay puno ng negatibo, hila-pababa, at punung-puno ng inggit, unti-unti kang mahahawa. At hindi mo agad 'yan mapapansin. Tahimik siyang sisipsip sa pananampalataya mo sa sarili, sa lakas ng loob mong mangarap, at sa sigla mong kumilos para sa mas magandang bukas.

Ang kapaligiran ay hindi lang tungkol sa pisikal na lugar. Ito'y tungkol sa mga taong kasama mo araw-araw, sa mga usapang naririnig mo, sa mga ideyang paulit-ulit na ibinubulong sa'yo ng paligid mo. Kapag araw-araw kang nakaririnig ng pagdududa, panghihina ng loob, at paninisi sa ibang tao, kusa kang makukumbinsi na walang saysay ang pagsusumikap. Kapag puro reklamo at negatibong pananaw ang naririnig mo, pati ang paniniwala mong posible ang tagumpay ay unti-unting maglalaho.

Hindi sapat na ikaw lang ang positibo. Hindi sapat na ikaw lang ang may pangarap. Kung ang paligid mo ay taliwas sa direksyon ng pangarap mo, para kang lumalangoy sa ilog na may malakas na agos—laging pagod, laging tinatangay paatras. Sa bandang huli, mapapaisip ka na lang: “Bakit parang hindi ako umuusad?” Ang totoo, hindi ka tinatalo ng kahinaan mo—tinutulak ka paatras ng mundo na ginagalawan mo.

Kaya napakahalaga na piliin ang tamang kapaligiran. Yung lugar kung saan hindi ka pinagtatawanan dahil sa laki ng pangarap mo, kundi hinihikayat ka pang mangarap nang mas malaki. Yung mga taong hindi natatakot sa pag-unlad mo, kundi nagagalak kapag umaangat ka. Yung mga usapang hindi umiikot sa tsismis, kundi sa mga plano, solusyon, at posibilidad.

Number 4

Disiplina, Hindi Lang Talino

Marami ang nagkakamali sa pag-aakalang ang tagumpay ay para lamang sa matatalino. Kapag may kakilala tayong honor student, laging sinasabi: “Aba, siguradong aasenso ‘yan.” Pero pagkalipas ng ilang taon, mapapansin nating hindi lahat ng matalino ang umasenso. Hindi lahat ng mataas ang IQ ay naging matagumpay. Bakit? Dahil sa isang bagay na mas makapangyarihan pa sa talino—ang disiplina.

Ang disiplina ang tahimik na pwersa na nagtutulak sa isang tao na gawin ang tama, kahit walang pumapalakpak. Ito ang kusang-loob na pagtalima sa mga bagay na kailangan, kahit hindi ito madali, kahit hindi ito masaya, at kahit walang nakakakita. Ito ang matiyagang pagbangon araw-araw, paggawa ng mga simpleng bagay nang paulit-ulit, habang ang iba ay nagpapahinga, nagpapalipas ng oras, o naghihintay ng “tamang pagkakataon.”

Ang taong disiplinado ay hindi umaasa sa inspirasyon para kumilos. Hindi siya nakadepende sa emosyon. Kapag may kailangan siyang tapusin, tinatapos niya. Kapag may pangarap siyang nais maabot, dinidiskartehan niya, hindi basta dinadasal lang. Habang ang iba ay abala sa pagpaplano, siya ay abala sa pagpapatuloy. Tahimik lang, pero umaabot.

Ang disiplina ang susi sa consistency. At sa mundo ng tagumpay, ang consistent ang nauuna. Dahil kahit pa gaano ka katalino, kung hindi ka marunong tumapos ng sinimulan mo, mauungusan ka ng taong simple lang, pero tuluy-tuloy ang kilos. Sa disiplina nagmumula ang integridad, ang tiwala sa sarili, at ang respeto ng iba. Hindi ito madaling buuin, pero kapag naging parte na ito ng pagkatao mo, halos imposible ka nang mapatumba.

Number 5

Mag-invest sa Sarili

Ang pinakaimportanteng asset sa buong buhay mo ay hindi bahay, lupa, negosyo, o kotse—kundi ang sarili mo. Ikaw ang simula ng lahat. Kung anuman ang gusto mong makamit sa buhay—tagumpay, kasiyahan, kaunlaran, respeto—lahat 'yan ay nakadepende sa kung anong klase ng tao ang bubuuin mo sa sarili mo.

Ang problema ng marami ay inuuna ang pagpapaganda ng labas, pero nakakalimutang ayusin ang loob. Binibigyan ng oras ang pag-aayos ng buhok, pananamit, o imahe sa social media, pero ni isang oras sa isang araw ay hindi makapaglaan para sa pag-unlad ng isipan, ugali, o kaisipan. Hindi masama ang pag-aalaga sa panlabas, pero ang tunay na pagbabago at pag-angat ay nagsisimula sa loob.

Kapag nag-iinvest ka sa sarili mo, hindi lang ito tungkol sa edukasyon. Mas malalim pa ito. Kasama rito ang pag-aalaga sa mental health mo, emosyonal mong katatagan, at espirituwal mong direksyon. Kapag pinipili mong palawakin ang pang-unawa mo, pinapalakas mo rin ang kakayahan mong harapin ang mga komplikasyon ng mundo. Habang pinapaunlad mo ang sarili mong pagkatao, mas lumilinaw sa'yo ang mga desisyong kailangan mong gawin sa buhay.

Ito rin ang pundasyon ng tunay na kumpiyansa sa sarili. Hindi ito kayang ibigay ng kahit sinong tao sa labas mo. Ang kumpiyansa na matibay ay galing sa kaalaman na may sapat kang alam, kakayahan, at ugali para harapin ang anumang sitwasyon. Hindi ito pagmamayabang—ito’y panatag na loob dahil pinanday mo ang sarili mo nang may tiyaga at paninindigan.

Walang shortcut dito. Hindi ito isang gabing proseso. Pero ang kagandahan nito, habang patuloy mong pinagbubuti ang sarili mo, unti-unti mong mararamdaman ang pagbabago—hindi lang sa kung paano mo tinitingnan ang sarili mo, kundi pati sa kung paano ka tinitingnan ng mundo. Nagiging mas malinaw ang mga oportunidad, mas magaan ang pakikitungo sa ibang tao, at mas matibay ang paninindigan mo kahit may bumabatikos o humahadlang.

Sa panahong lahat ay mabilis at pansamantala, ang taong patuloy na nag-iinvest sa sarili ay may kalamangan. Siya ang taong hindi natitinag ng panahon, hindi nauubusan ng dahilan para tumuloy, at hindi nawawala sa direksyon. Dahil ang puhunan niya ay hindi nakabase sa labas—kundi sa kung sino siya, at sa kung sino pa siya puwedeng maging.

Number 6

Alamin Kung Kailan Magpahinga

Sa mundo ngayon na laging nagmamadali, parang naging sukatan ng halaga ng isang tao ang pagiging abala. Mas maraming ginagawa, mas pinupuri. Mas maraming pagod, mas iniidolo. Pero sa totoo lang, ang pagiging abala nang walang pahinga ay hindi tanda ng tagumpay—tanda ito ng pagkaligaw.

Hindi mo kailangang laging may ginagawa para maging karapat-dapat. Hindi mo kailangang patunayan araw-araw na ikaw ang pinakamasipag, pinakamabait, o pinakamagaling. Ang katawan at isip mo ay hindi makina. May hangganan ang lakas ng tao. Kapag pinilit mo nang pinilit ang sarili mong umusad kahit ubos ka na, darating ang araw na kahit gusto mong gumalaw, hindi na kaya ng katawan mo. Masisira ka—hindi lang pisikal, kundi emosyonal at mental.

Ang pahinga ay hindi kapritso, ito ay pangangailangan. Isa itong paalala na kahit gaano ka kaambisyoso, kailangan mong alagaan ang sarili mo. Ang utak na laging pagod, hindi nakakaisip nang malinaw. Ang damdaming laging banat, hindi marunong makiramdam nang tama. At ang taong laging pagod, nawawala ang gana, pasensya, at pag-asa.

Hindi mo kailangang umabot sa puntong wala ka nang gana sa kahit ano bago mo maramdaman na kailangan mo ng pahinga. Hindi mo kailangang antayin na bumagsak ka para lang bigyan mo ng pahintulot ang sarili mong huminga. Ang tunay na matalino ay hindi lang marunong magsikap—marunong ding magpigil, tumigil, at magpahinga kapag kailangan.

May mga oras na kahit gaano mo kagustong kumilos, dapat mong piliing huminto. Hindi dahil sumusuko ka, kundi dahil pinipili mong bumalik sa laban nang mas buo, mas malinaw ang isip, at mas matatag ang puso. Ang pahinga ay bahagi ng tagumpay, hindi hadlang dito. Ang pahinga ay hindi hadlang sa pangarap—ito ang tulay para marating mo iyon nang hindi nauubos ang sarili mo sa proseso.

Number 7

Maging Mapagpasalamat

Ang pagiging mapagpasalamat ay isa sa pinakamakapangyarihang prinsipyo sa buhay—ngunit isa rin ito sa pinakakadalasang balewalain. Sa mundong laging may hinahanap, laging may kulang, at laging may mas maganda, madalas nakakaligtaan ang halaga ng simpleng “salamat.” Kapag nasanay kang tumingin sa mga bagay na wala ka pa, unti-unti kang nilalamon ng inggit, frustration, at pakiramdam ng kakulangan. Pero kapag pinili mong tumingin sa kung anong meron ka na, nagbabago ang takbo ng utak mo. Biglang gumagaan ang loob mo, kahit walang nagbago sa sitwasyon mo.

Hindi mo kailangang maging mayaman, sikat, o matagumpay sa paningin ng mundo para maramdaman mong masaya ka. Minsan, ang kasiyahan ay hindi dumarating dahil may bago kang nakuha kundi dahil may bago kang pananaw. Ang taong marunong magpasalamat ay hindi nangangailangan ng perpektong sitwasyon para ngumiti. Marunong siyang makakita ng liwanag kahit sa gitna ng problema. At ang magandang epekto nito? Napapalitan ng kapayapaan ang stress, ng kapanatagan ang pagka-inip, at ng tiwala ang pag-aalinlangan.

Ang puso na punong-puno ng pasasalamat ay kalasag laban sa negativity. Imbes na sisihin ang iba, iniintindi niya ang leksyon. Imbes na mabalot ng inggit, natutuwa siya para sa tagumpay ng iba. Imbes na umasa sa kung anong darating pa, natutong pahalagahan ang kung anong naririyan na. Dahil ang totoo, hindi naman laging nadadagdagan ang biyaya, pero pwedeng lumalim ang appreciation mo sa mga dati mo nang tinatamasa. At doon nagsisimula ang tunay na saya—hindi sa dami, kundi sa lalim ng iyong pasasalamat.

Kapag ginawa mong lifestyle ang pagiging mapagpasalamat, napapansin mong unti-unting nawawala ang bigat sa dibdib. Yung dating hindi mo napapansin, nagiging kayamanan sa paningin mo. Yung mga simpleng bagay na dati mong inaakala na “normal lang,” biglang nagkakaroon ng kahulugan. At sa ganitong pananaw, hindi mo na kailangang habulin pa ang kaligayahan—dahil kusa na itong sumasama sa’yo saan ka man magpunta.

Number 8

Magbigay, Kahit Kakaunti

Sa ating mundo na puno ng kompetisyon at pagkakahiwalay, napakahalaga ng simpleng prinsipyo ng pagbibigay. Hindi ito tungkol sa dami o laki ng ibinibigay, kundi sa puso at intensyon na nasa likod nito. Kapag natutunan nating magbigay kahit sa pinakamaliit na paraan, unti-unti itong nagiging daan para mabuksan ang puso natin sa tunay na kahulugan ng buhay. Sa pagbibigay, hindi lang ang tumatanggap ang nagiging masaya—ikaw din, bilang nagbibigay, ay nakakaramdam ng kakaibang kagalakan na hindi matutumbasan ng kahit anong materyal na bagay.

Ang pag-iisip na dapat malaking bagay o napakaraming pera ang kailangan para makatulong ay isang hadlang na madalas pumipigil sa atin. Pero ang katotohanan, kahit maliit na aksyon ng kabutihan ay may malalim na epekto sa ating sarili. Kapag binigyan mo ang iyong oras, atensyon, o kahit simpleng suporta, nararamdaman ng puso mo ang pag-angat, ang kasiyahang dulot ng pag-alalay sa iba. Sa proseso, nagiging mas bukas ang isipan mo, mas lumalawak ang pang-unawa mo sa mundo, at mas lumalalim ang iyong koneksyon sa ibang tao.

Hindi madaling ipaliwanag kung bakit ganito ang nangyayari, ngunit may misteryosong kapangyarihan ang pagbibigay. Nagpapalakas ito ng ating espiritu, nagdadala ng kapayapaan sa kalooban, at nagtutulak sa atin na maging mas mabuting tao. Kapag naging bahagi ng araw-araw mong buhay ang pagiging bukas-palad, mas magiging madali para sa'yo ang harapin ang mga hamon dahil hindi ka na nakakulong sa sarili mong mga problema. Parang unti-unting natutunaw ang bigat ng mga pasanin, kasi hindi mo na sila pinapasan nang mag-isa.

Bukod dito, ang pagiging bukas-palad ay nagtuturo ng pagpapakumbaba. Natututo tayong hindi magmayabang sa kung anong meron tayo, kundi ipagpasalamat ito sa paraan ng pagbabahagi. Sa bawat maliit na bagay na ibinibigay natin, pinapalakas natin ang tiwala sa sarili dahil alam nating may kakayahan tayong magdala ng pagbabago sa buhay ng iba. Ang pagbibigay ay hindi lang simpleng aksyon, ito ay paraan upang ipakita ang tunay na halaga ng pagkatao—ang pagiging mapagmalasakit, mapagbigay, at maunawain.

Kung patuloy kang magiging bukas-palad kahit sa maliliit na paraan, makikita mo na unti-unti itong nagdudulot ng mas malawak na pagbabago hindi lang sa buhay mo kundi pati sa paligid mo. Hindi kailangang malaki agad ang epekto; ang mahalaga ay nagsimula ka. Ang simpleng pagbibigay na ito ang nagsisilbing pundasyon ng mas matibay na pagkatao at mas masayang pamumuhay.

Number 9

Mag-focus sa Kontrolado Mo

Sa mundo na puno ng hindi inaasahang pangyayari, maraming bagay ang lumalabas sa ating kontrol. Minsan, ang mga balita ay puno ng problema, ang mga tao ay may kanya-kanyang opinyon, at ang mga pangyayari ay mabilis na nagbabago. Kapag nagtatangkang kontrolin natin ang lahat ng ito, nagkakaroon tayo ng matinding stress at pagkabagot. Parang pinipilit nating ipasok ang malalaking bagay sa maliliit na lalagyan, na hindi talaga magkasya. Ang resulta? Pakiramdam natin ay pagod na pagod tayo kahit wala naman tayong nagagawa sa mga bagay na iyon.

Dito papasok ang isang napakalakas na prinsipyo — ang magtuon ng pansin sa mga bagay na kaya nating kontrolin. Hindi ito nangangahulugan ng pagwawalang-bahala o pagiging pabaya. Hindi rin ito pag-iwas sa problema. Sa halip, ito ay pagiging matalino sa paggamit ng enerhiya at lakas ng loob. Kapag pinili nating ilaan ang ating lakas sa mga bagay na may epekto tayo, nagkakaroon tayo ng kapangyarihan at kapanatagan ng loob. Ang ating isip ay nagiging malinaw, at hindi natin hinahayaan ang mga pangyayaring wala tayo sa kamay na lamunin ang ating isipan at damdamin.

Isa pang dahilan kung bakit napakahalaga nito ay dahil ang pakiramdam na kontrolado mo ang mga bagay sa paligid mo ay nagbibigay ng seguridad sa puso at isip. Kapag nagiging biktima tayo ng mga pangyayari, nawawala ang tiwala sa sarili at lumalala ang pagkabalisa. Pero sa tuwing napagtutuunan natin ng pansin ang mga hakbang na kaya nating gawin, unti-unti nating nararamdaman na may direksyon ang buhay, may saysay ang bawat kilos, at mas malawak ang ating pananaw.

Kapag nagtuon tayo sa mga kontrolado natin, nakakatulong ito para maiwasan ang paulit-ulit na pag-iisip ng mga negatibong bagay na hindi naman natin mababago. Nakakaalis ito ng bigat sa puso, nakakapagbigay ng lakas upang harapin ang mga tunay na problema nang hindi nadadala ng takot o pagkabahala. Sa ganitong paraan, natututo tayong maging kalmado sa kabila ng kaguluhan, at natutuklasan natin ang kapangyarihan ng pagtanggap — ang pagtanggap na may mga bagay na hindi natin hawak at ayos lang iyon.

Hindi madali ang mag-focus sa kontrolado mo dahil likas sa tao ang gustong gawing tama lahat. Pero kapag sinanay natin ang sarili na ilagay ang enerhiya sa tamang bagay, nagiging mas madali ang bawat hakbang. Nagkakaroon tayo ng mas malinaw na layunin, mas matibay na puso, at mas malawak na pang-unawa. Ang buhay ay nagiging mas magaan, at ang puso ay mas malaya sa mga pasaning walang saysay.

Number 10

Kumilos, Huwag Puro Plano

Maraming tao ang nasisiraan sa pag-asa dahil masyado silang natutulog sa plano at pangarap, pero hindi naman talaga kumikilos. Parang tumitigil lang sila sa panaginip o sa pagbuo ng listahan ng gagawin, pero hindi talaga nila nilalakad ang daan papunta sa pangarap. Ang problema dito ay ang sobrang pagplano ay nagiging parang comfort zone. Nakakaakit ito kasi parang ginagawa mo na ang isang bagay—nag-iisip, nag-aanalisa, naghahanda—pero sa katotohanan, natatakot kang lumabas sa zone na iyon.

Ang totoo, walang makakamit kung puro plano lang. Kahit gaano kaganda o kahabang plano, kung hindi mo ito sinusundan ng aksyon, mananatili itong pangarap lang. Hindi ka makakaangat sa buhay kung hindi ka magpapasimula. Minsan ang sobrang paghahanda o pag-iisip ng perfect timing ay nagiging dahilan para hindi ka umalis sa simula. Naghihintay ka ng tamang pagkakataon na madalas ay di naman dumating. At habang naghihintay ka, napapalampas mo ang mga oportunidad na dumarating habang buhay.

Bukod pa rito, ang paggawa ng aksyon ay ang tanging paraan para matuto ka talaga. Hindi mo makukuha ang tunay na karanasan kung puro plano lang ang ginagawa mo. Sa tuwing gagawa ka ng hakbang, kahit maliit man o malaki, mararanasan mo kung ano ang mga hamon at problema na kailangang harapin. Doon mo malalaman kung ano ang kailangang baguhin o i-adjust. Kasi ang plano sa isip ay laging perpekto, pero sa realidad, iba ang takbo ng mundo. Kapag hindi mo sinubukan, hindi mo malalaman kung ano ang mga puwang sa plano mo.

Ang pagiging aktibo at paggawa ng hakbang ay nagpapalakas ng loob at nagbibigay ng momentum. Kapag nakagawa ka na ng isang maliit na galaw, mas madali na para sa'yo ang sumunod. Nagkakaroon ka ng kumpiyansa at mas nagiging determinado ka. Sa halip na matakot o magduda, natututunan mong harapin ang mga problema nang paisa-isa, hanggang sa makarating ka sa gusto mong puntahan.

Hindi mo kailangang maging perfect bago ka kumilos. Hindi kailangang handa ka na nang 100% bago mo simulan ang isang bagay. Ang mahalaga ay simulan mo, kahit na may kaunting takot o pag-aalinlangan. Kapag hindi ka nagsimula, hindi mo malalaman kung kaya mo ba o hindi. Pero kung sumubok ka, may pagkakataon kang magtagumpay at mas maging maayos ang plano mo habang ginagawa mo ito.

Ang buhay ay isang serye ng aksyon. Ang mga taong matagumpay ay yaong mga hindi natatakot tumakbo, humakbang, o sumubok kahit na may mga panganib o di-inaasahang pangyayari. Sila yung mga taong alam na ang bawat hakbang ay isang maliit na tagumpay. Kahit hindi mo makita agad ang resulta, ang mahalaga ay kumilos ka, dahil sa bawat kilos, naglalapit ka sa iyong pangarap.

Kung mananatili kang nakatali sa plano lang, mawawala ang pagkakataon mo na makausad. Kaya, sa halip na mag-alala kung ano ang mangyayari o kung paano eksaktong gagawin, ang kailangan mo lang gawin ay kumilos—isang hakbang lang muna. Kapag nagsimula ka nang kumilos, nagsisimula ring umikot ang mundo para sa'yo. Ang paggalaw mo ay nagbibigay daan para lumabas ka sa pagkakakulong ng mga “puwede” at “baka,” at mapunta ka sa mundo ng “ginawa ko na” at “nagtagumpay ako.”

Number 11

Matutong Humawak ng Pera

Isa sa mga pinakaimportanteng aral sa buhay ay ang tamang paghawak ng pera. Hindi lang ito tungkol sa kung magkano ang kinikita mo, kundi higit pa rito—kung paano mo pinapamahalaan ang bawat sentimo na dumadaan sa kamay mo. Ang pera ay parang isang kasangkapan. Kapag alam mong gamitin ito nang maayos, magsisilbi itong tulay patungo sa mga pangarap mo, sa seguridad mo, at sa mas maginhawang buhay. Ngunit kapag ito ay ginugol nang walang plano o disiplina, magiging sanhi ito ng stress, problema, at pagkabigo.

Mahalaga na magkaroon ka ng malinaw na pang-unawa sa halaga ng pera. Hindi ito isang bagay na basta-basta lang nauubos o nakakalimutang bantayan. Kailangan mong tratuhin ito nang may respeto dahil ang pera ay produkto ng panahon, effort, at sakripisyo—hindi ito basta ibinibigay o kinikita nang walang pagsisikap. Kapag nawala ang respeto sa pera, nawawala rin ang kontrol mo sa buhay mo.

Ang unang hakbang para matutong humawak ng pera ay ang pagiging aware sa bawat galaw ng pera mo. Hindi pwedeng basta gastusin lang nang walang iniisip kung saan ito magmumula o kung may sapat ka ba. Kailangan mong kilalanin ang sarili mong mga gawi—kung saan ka madalas gumastos, kung ano ang mga bagay na paulit-ulit na nagpapabawas ng iyong ipon, at kung ano ang mga hindi mo kailangang bilhin. Kapag napansin mo ito, mas madali mong maiaayos ang iyong mga gastusin at mas maiintindihan mo kung paano magiging matatag ang financial health mo.

Hindi sapat na basta alam mo lang kung saan napupunta ang pera mo, kailangan mo ring magplano. Hindi ito nangangahulugan ng pagiging masyadong mahigpit sa sarili, kundi ang pagkakaroon ng malinaw na target kung paano mo gustong gamitin ang iyong resources. Kapag may plano ka, nagkakaroon ka ng direksyon, at hindi ka basta-basta naliligaw sa mga tukso o di-plinadong paggastos. Ang disiplina ay hindi nakakainip kapag alam mong ang ginagawa mo ay para sa ikabubuti mo.

Kasabay ng plano ay ang pagkakaroon ng mindset na mag-ipon. Hindi ito dapat ituring na sacrifice, kundi isang investment para sa sarili mo. Ang pag-iipon ay hindi lang para sa mga emergency kundi para sa mga oportunidad na darating, para sa mga pangarap na nais mong abutin, at para sa kapanatagan ng iyong kalooban. Kapag masanay kang magtabi kahit maliit na halaga, unti-unti itong lalaki at magiging sandigan mo sa mga panahon ng pangangailangan.

Higit sa lahat, ang tamang paghawak ng pera ay nangangailangan ng pagtanggap na hindi lahat ng bagay ay makukuha agad-agad. Minsan kailangan mong maghintay, magplano, at magtiyaga para makamit ang mga gusto mo. Kapag sanay kang magkaroon ng kontrol sa mga desisyon mo sa pera, hindi ka basta-basta maaapektuhan ng mga problema tulad ng utang o kakulangan. Sa halip, ikaw ang magkokontrol sa pera, hindi ang pera ang magkokontrol sa'yo.

Ang matutong humawak ng pera ay isang proseso. Hindi ito natutunan sa isang araw o linggo lang. Kailangan mo itong isabuhay araw-araw, gawin mong bahagi ng iyong lifestyle. Kapag naging natural na ang tamang pag-aalaga ng pera, makikita mong mas nagiging magaan ang buhay mo—mas confident ka sa mga financial decisions mo, mas handa ka sa mga hamon, at mas may kapayapaan ka sa puso dahil alam mong kaya mong pangasiwaan ang kahit anong dumating na sitwasyon.

Sa huli, ang pera ay hindi sukatan ng tunay na tagumpay o kaligayahan, pero ito ay mahalagang kasangkapan para makamit ang mga ito. Kapag alam mong gamitin ang pera nang wasto, nagkakaroon ka ng mas malawak na kakayahan upang ipagtanggol ang iyong sarili, tulungan ang iba, at gumawa ng positibong epekto sa mundo. Kaya naman, matutong humawak ng pera nang may puso, disiplina, at pangmatagalang pananaw—dahil dito nagsisimula ang tunay na pag-angat sa buhay.